Geluk, zelf doen en eigen verantwoordelijkheid

Met drie tips om ook gelukkig te worden (en natuurlijk te blijven!)

Tijdens een opleiding kreeg ik ooit als feedback dat ik zo heel erg verantwoordelijkheid nam voor mezelf en wat er gebeurde in mijn leven. Ik reageerde verbaasd, want ik kende het niet anders. En dat is natuurlijk ook meteen een valkuil: alles door je eigen bril zien en je niet bewust zijn dat anderen een andere mening kunnen hebben.

Mijn uitgangspunt is zowel privé als in mijn werk als coach en trainer dat we verantwoordelijk zijn voor ons eigen leven. En waar ligt dan de grens tussen iemand helpen of het van iemand overnemen? Ik stond afgelopen zomer in De Libelle met een interview, waar ik onder andere vertelde wat de impact van borstkanker op mijn lijf en leven was toen ik nog in de medicatiefase zat. En hoe ik daarmee was omgegaan (inderdaad: vanuit mijn eigen verantwoordelijkheid). Een lezeres zocht contact met me, want als ex borstkanker-patiënte kon ze wel ‘peptalk’ gebruiken, zoals ze het zelf noemde.

Er volgde wat mailtjes heen en weer en ik kreeg meer en meer het gevoel dat ze graag op mij wilde ‘hangen’ en dat alles wat ze zelf moest doen als lastig ervoer. Zo vertelde ze dat ze was ze teleurgesteld in een training mindfulness, die ze recent had gevolgd. Het had haar niet gebracht wat ze gehoopt had. ‘Het kostte veel geld en tja, je moet het dan wel zelf doen.’ En dat is natuurlijk de spijker op de kop. Een gesprek met iemand, als vriendin of professioneel zoals bij mij als coach, kan helpen. Kan helend zijn. En het is altijd aan jezelf wat je er verder mee doet.

 

Geluk in drie stappen

Ik ben boeddhist en in de lessen van de Boeddha is dat zelf verantwoordelijk zijn ook nadrukkelijk aanwezig: je krijgt kennis aangereikt (zoals de training mindfulness). Het is aan jou om daarmee wat te doen (of niet natuurlijk). Je gaat bij jezelf na of je bijvoorbeeld mindfulness zinvol vindt, wat je aanspreekt, wat jou kan helpen. Je maakt je eigen wijsheid, als tweede stap. Niet blindelings iets of iemand volgen, maar voor jezelf bepalen of je het kan gebruiken. En cruciaal natuurlijk is dat je er dan ook mee aan de slag gaat. Zonder actie geen verandering. Drie stappen, waarin je je eigen verantwoordelijkheid neemt: Kennis aangereikt krijgen, voor je zelf bepalen wat je ermee wilt (wijsheid) en dan gaan toepassen (actie). Het is ook wat ik mijn coachees en studenten altijd meegeef: “Ik weet veel en zeker niet alles. Ik begeleid jou vanuit mijn kennis, kunde en ervaring en ik nodig je uit om dat niet blindelings te volgen of blindelings af te wijzen. Onderzoek wat het voor waarde voor jou kan hebben in je werk, in je leven.” Kortom: kies en neem je verantwoordelijkheid. En creëer zo je eigen geluk.

Verantwoordelijk zijn voor je eigen situatie, met jezelf daarbij als uitgangspunt, is in het boeddhisme belangrijk. Toen ik indertijd de feedback kreeg tijdens de training, was ik nog geen boeddhist. En is het natuurlijk niet voor niks dat ik inspiratie vond in het Boeddhisme.

Zelf doen

Uitgangspunt in de leer van de Boeddha is dat we allemaal gelukkig willen zijn en niet willen lijden. Herken je dat, dat wat je niet prettig vindt het liefst kwijt wilt uit je leven? Dat lijden dien je breed te zien: ziekte en dood horen daarbij. Maar ook het feit dat je huis na verloop van tijd weer een sopje nodig heeft of de buitenboel geverfd moet worden, is lijden. Lijden heeft alles te maken van het voorbijgaan van dingen, mensen, momenten. Alles is immers vergankelijk. Ken je dat gevoel dat je je top voelt, omdat je bijvoorbeeld een goed gesprek hebt of lekker aan het eten bent. En dat er dan zo’n gedachte in je hoofd kruipt: ‘Bah, morgen heb ik die afspraak met die vervelende collega’, of dergelijks? Ook dat is lijden. Je stapt als het ware uit het fijne moment van nu, naar iets wat nog komen gaat. Klagen over die vervelende leidinggevende, roddelen. Het lucht misschien even op, maar je wordt er niet echt gelukkig van.

Iedereen wil gelukkig zijn en daaraan zullen we zelf aan moeten werken. Zelf verantwoordelijk zijn, vind ik heerlijk. Ik ben daardoor in basis niet afhankelijk van anderen. En daar zit dan ook weer een valkuil: geen hulp vragen. Het schijnt dat ik als peuter al zei: ‘Zelluf doen’. Hoe doe ik dat tegenwoordig? Ik keer mijn blik naar binnen. Wat heb ik nodig van mezelf, wat heb ik nodig van een ander. Wat heeft die ander nodig van mij? Noem het zelfonderzoek. Een voorbeeld: ik heb inbouwspotjes in de badkamer. En twee linkerhanden. Dus als er eentje stuk is, lukt het me vaak niet de boel losgedraaid te krijgen. Ik voel me dan geïrriteerd. Ik weet dit inmiddels van mezelf (kennis). De volgende stap is wat doe ik met die kennis? Tegenwoordig haal ik dan diep adem, en app iemand met twee rechterhanden. Dat is wat ik geleerd heb (wijsheid) door bij mezelf te raden te gaan. En de laatste stap is met die wijsheid tot actie over te gaan (hulp te vragen).

Zo blijf ik zelf verantwoordelijk voor het resultaat, maar trap niet in de valkuil dat ik me afsluit voor de ander (‘zelluf doen’). Zo aanvaard ik dat ik het niet zelf kan en dat ik altijd in verbinding met een ander sta die mij wil helpen.

Het is een voortdurende stroming van jezelf in de ogen te kijken, om zelf gelukkig te worden en zo ook aan het geluk van anderen bij te dragen. Dus niet roddelen of klagen, maar bij jezelf te raden gaan, wat jij aan de situatie kan bijdragen. Zoals ik beginnende leidinggevenden in opleiding altijd laat onderzoeken wat hun team nodig heeft en wat hun rol daarbij is. En dat is niet altijd gemakkelijk. Zoals een student laatst zei: “Ik vind het wel comfortabel als ik de verantwoordelijkheid bij een ander kan neerleggen.” “Dat is overigens prima en stop dan wel met klagen”, was mijn boodschap.

Vertrouwen op jezelf, en weten wanneer je hulp nodig hebt en daarom ook vraagt. Realiseren dat een ander jouw lijden niet kan overnemen, maar dat een ander je wel kan helpen je je eigen wijsheid te laten vinden. En die lezeres van de Libelle? Ze denkt nog na over mijn begeleiding.

Titia de Vries is executive coach en leidt daarnaast als opleider/trainer managers en coaches op.

Haar klanten zijn executives zoals directeuren, managers, senior-adviseurs en CEO’s, die succesvol zijn omdat zij willen groeien en zichzelf verder ontwikkelen als professional en als mens.

Vind je dit artikel interessant voor iemand anders, voel je dan vrij om te delen. Of reageer zelf hieronder.